WINCENTY Z KIELCZY
Wybitny dziejopisarz,
hagiograf i muzykolog średniowiecza. znany dzisiaj znawcom literatury polskiej,
historii średniowiecza i muzykom przede wszystkim jako autor hymnu "Gaude
Mater Polonia".
Urodził się na przełomie
XII i XIII wieku. Przydomek z Kielczy można rozumieć dwojako: urodził się w
Kielczy lub była to jego miejscowość rodowa. Po raz pierwszy spotykamy
Wincentego w 1222 roku, jako kapelana dworu biskupa krakowskiego, Iwo Odrowąża
- ród Odrowążów pochodził z opolszczyzny, ze wsi Kamień Śląski.
Pięć lat później był już
kanonikiem w kapitule krakowskiej. Około roku 1235 wstąpił do zakonu ojców
dominikanów. W tym czasie otrzymał zadanie zebrania informacji na temat
męczennika, bpa Stanisława ze Szczepanowic. Wiedza ta była potrzebna do
wszczęcia jego procesu kanonizacyjnego. Pozwoliła ona również naszemu
hagiografowi napisać "Żywot mniejszy św. Stanisława". Uzupełnieniem
tego dzieła była "Historia św. Stanisława", czyli oficjum brewiarzowe
ku czci świętego z hymnem "Gaude Mater Polonia". Był on także autorem
tzw. zaginionej kroniki dominikańskiej, z której obficie czerpał Jan Długosz
pisząc swoje "Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego".
W latach 1257 - 1260 był
przeorem tworzącego się klasztoru dominikańskiego w Raciborzu. Pod koniec życia
pisał "Roczniki Kapituły Krakowskiej". Zmarł latach 70. XIII
stulecia. Nekrolog dominikanów krakowskich zapisuje go pod datą 2 stycznia jako
Vincentius de Kielcza.
Dwadzieścia
lat temu prof. Uniwersytwtu Poznańskiego Gerard Labuda wysunął tezę o
pochodzeniu Wincentego nie z Kielc, ale z wioski niedaleko Strzelec Opolskich -
Kielczy.Powoli hipoteza ta przyjmuje się w licznych publikacjach historycznych
i komentarzach do występów chóralnych, gdy śpiewany jest hymn "Gaude Mater
Polonia".